درمان دیسک کمر,
دیسک کمر، یک ساختمان غضروفی است که در ستون فقرات واقع شده و حرکت بدن را تسهیل میکند. این ساختمان مانند یک بلبرینگ زنده عمل میکند، باعث میشود که قسمتهای مختلف بدن به صورت منعطف و یکپارچه حرکت کنند. وظیفه دیسک مانند یک فنر عمل میکند، با بافت نرمتری نسبت به استخوان، ضربات و فشارهای وارد شده به ستون فقرات را جذب کرده و آن را به طور یکنواخت پخش میکند، جلوی شکستگی مهرهها را میگیرد و از آسیب در آوردن آنها جلوگیری میکند.
دیسک کمر چیست؟
بیماری دیسک کمر شامل انواع مختلفی از مشکلات کمر است که شامل از دست دادن آب دیسک، برجسته شدن، بیرون زدن، پاره شدن و یا فتق دیسک میشود. علت دقیق بروز این بیماریها مشخص نیست اما عواملی مانند استعدادهای ژنتیکی، فعالیتهای سنگین، ضربات و تحمیل فشار بر روی کمر و عدم انجام ورزشهای مناسب میتوانند نقش داشته باشند.
بیماری دیسک کمر عموماً در افراد میانسال، به ویژه بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی، رخ میدهد. در بسیاری از موارد، علایم درد کمر یا اندام تحتانی به مدت طولانی ادامه دارد و با استفاده از داروها تا حدی تسکین پیدا میکند. اما در برخی موارد دردها بسیار شدید میشوند و به درمانهای دارویی پاسخ نمیدهند
وظایف دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر وظایف مهمی در ستون فقرات دارد:
- امکان حرکت: دیسک به عنوان یک بلبرینگ زنده عمل میکند که به ما اجازه میدهد به جلو، عقب، چپ و راست حرکت کنیم و بچرخیم.
- جذب ضربات: مانند کمک فنر، ضربات و فشارهای وارد شده به ستون فقرات را جذب کرده و آن را به طور یکنواخت پخش میکند که باعث میشود حرکتهای ما به صورت یکنواخت باشند.
- محافظت در برابر فشار: در هنگام بلند کردن اجسام سنگین، دیسک که ساختمانی قابل فشرده شدن دارد، فشار را جذب میکند و از شکستگی مهرهها که قابل فشرده شدن نیستند، محافظت میکند.
- انعطاف پذیری و قدرت: هر دیسک مانند اهرمهای کوچکی در حرکات ستون فقرات عمل میکند و ما را قادر میسازد اجسام سنگین را بلند کنیم.
دیسک از دو بخش اصلی تشکیل شده است: حلقه دیسک (آنولوس فیبروزوس) که از چندین لایهی بهم تنیده کلاژن شکل میگیرد و هسته دیسک (نوکلئوس پولپوزوس) که بخش مهمی از دیسک است و وظیفه جذب فشار و ایجاد انعطاف پذیری را برعهده دارد.
دیسکهای کمر در واقع بین مهرههای استخوانی ستون فقرات قرار دارند که از ۵ مهره در ستون فقرات کمری تشکیل شدهاند. این دیسکها محل فشردهشدن یا پاره شدن میتوانند باشند. وظیفه دیسکها مانند یک بلبرینگ زنده عمل کرده و به ما اجازه حرکت به جلو، عقب، و حتی انحنا به طرفین را میدهند.
در امر تشخیص دیسکهای کمری که به طور معمول به عنوان بیماری دیسک کمر شناخته میشوند، از چندین روش استفاده میشود. یکی از روشها، شرح حال بیمار است. پزشک از بیمار سوالاتی درباره شدت و ناحیه درد، شروع درد، و انتشار آن میپرسد تا اطلاعات بیشتری در مورد وضعیت بیمار بدست آورد.
همچنین، معاینه فیزیکی از جمله محدودیت حرکت ستون فقرات و ارزیابی علائم عصبی مثل ضعف عضلات و اختلالات حسی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. ام آر آی و نوار عصب و عضله نیز به عنوان روشهای تشخیصی کمک میکنند تا مشکلات و بیماری دیسک کمر را مشخص کنند.
علائم دیسک کمر
علائمی که ممکن است ناشی از بیماری دیسک کمر باشند شامل کمر درد، درد شدید در پشت پا (سیاتیک)، علائم عصبی مانند گزگز و سوزش، ضعف عضلات، و حتی سندروم دم اسب که باعث مشکلات در حرکت و ادرار کردن میشود، میباشد.
علائم بیماری دیسک کمر میتواند شامل دردهای کمری و درد سیاتیک باشد. درد سیاتیک، که از کمر آغاز شده و به پشت باسن، ران، و سپس ساق پا انتقال مییابد، از جمله شایعترین علائم است. دیسکهای کمری که در وضعیت سبک هستند، ممکن است باعث دردهای موقت و تعریق کمری شوند که نهایتاً بهبود پیدا کنند.
در موارد دیگر، فرد ممکن است تنها درد کمری یا درد سیاتیک را تجربه کند، بدون اینکه هر دو عارضه وجود داشته باشد. برخی از افراد فقط درد کمری را تجربه میکنند، در حالی که دیگران تنها با درد سیاتیک مواجه هستند حتی اگر تاریخچهای از کمردرد نداشته باشند.
علاوه بر این، دیسکهای کمری ممکن است باعث بی حسی در پا شوند و حتی میتوانند به علت فشار بر روی ریشه عصبی، منجر به اختلال در حرکت پا و ضعف عضلانی آن شوند. فشار بر روی قسمت حسی یا حرکتی ریشه عصبی میتواند منجر به کاهش حس یا حرکت در اندام تحتانی (معمولاً پا) شود. این علایم نشاندهنده فشار جدی بر روی ریشه عصبی میباشند و ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشند.
علائم بیماری دیسک کمر میتوانند به شکل دردهای سیاتیکی در پاها بیان شوند، به خصوص در نواحیی که توسط ریشههای عصبی مورد تحت فشار قرار گرفتهاند. این دردها معمولاً از کمر شروع میشوند و به سمت پشت باسن، ران، و سپس به پشت یا قسمت خارجی ساق پا انتقال مییابند. این نواحی که توسط ریشههای عصبی مختلف ممکن است تحت فشار قرار بگیرند، علائم خاص خود را دارند:
- بیماری دیسک (L5-L4): درد سیاتیکی شایعترین علامت در این بیماری است. درد سیاتیکی که از کمر شروع میشود به پشت باسن و سپس به سمت پشت ران و ساق پا انتقال مییابد.
- بیماری دیسک (L2-L3): این بیماری میتواند ریشه عصبی L3 را تحت فشار قرار داده و دردی در مسیر عصب فمورال (نخستین عصب ساق پا) ایجاد کند که از کمر به جلوی ران و تا زانو تیر میکشد.
- بیماری دیسک (L1-L2): در این مورد، فشار بر روی ریشه دوم کمری باعث درد در مسیر عصب اوبتوراتور (عصب داخلی ران) میشود که در مسیر داخل ران تیر میکشد.
بیماری دیسک کمر چیست
بیماری دیسک کمر به عنوان یک عبارت عام برای توصیف بیماریهای مختلفی که به دیسکهای استخوانی در ناحیه کمر مربوط میشوند، استفاده میشود. این بیماریها میتوانند شامل انواع مختلفی از مشکلات دیسکی باشند که تحت عنوان بیماری دیسک کمر شناخته میشوند. هر یک از این انواع میتوانند با موقعیت و نوع فشار بر روی ریشههای عصبی مختلف، علائم خاص خود را ایجاد کنند
بله، پارگی دیسک کمر به طور عمده به دلیل فشار وارد بر دیسک و افزایش ترکهای درونی آن رخ میدهد. این ترکها به طور طبیعی در دیسکها ایجاد میشوند، اما وقوع حادثهای یا فشار ناگهانی میتواند این ترکها را گسترش دهد و باعث پارگی دیسک شود.
زمانی که این ترکها بزرگ شده و به هم پیوند مییابند، میتوانند باعث شکستگی حلقه دیسک شوند. هسته داخلی دیسک میتواند از این شکاف بزرگتر شده و به فضای اطراف دیسک فشرده شده و فشاری بر روی ریشههای عصبی که از کمر عبور میکنند، ایجاد کند. این وضعیت میتواند به شکل فتق دیسک (هنگامی که محتوای داخلی دیسک خارج از حلقه دیسک میروید) یا پارگی دیسک (هنگامی که حلقه دیسک به طور کامل شکسته میشود و محتوای داخلی دیسک خارج میشود) ظاهر شود.
این وضعیت ممکن است به دنبال حرکتهای ناگهانی و یا فشار شدیدی باشد که باعث افزایش شکافها در حلقه دیسک میشود. به طور معمول، فعالیتهای مکرری که فشار و تنشهای مکانیکی را بر دیسک ایجاد میکنند نقش مهمی در ایجاد ترکها و پارگی دیسک دارند.
درمان دیسک کمر اغلب شامل یک ترکیب متداول از روشهای غیرجراحی و در صورت لزوم، روشهای جراحی است. این معیارهای متعدد موثر بر انتخاب روش درمانی هستند:
۱. مرحله غیرجراحی:
- داروهای ضد التهاب: از داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهابی برای کاهش التهاب و درد استفاده میشود.
- فیزیوتراپی: تمرینات، ماساژ، و تکنیکهای فیزیوتراپی کمک به تقویت عضلات پشتی و بهبود انعطافپذیری میکنند.
- آبدرمانی و تزریقات موضعی: برخی موارد از آبدرمانی یا تزریقات موضعی در نقاط مختلف ستون فقرات برای کاهش درد و التهاب استفاده میشود.
۲. مرحله جراحی:
- جراحی لیزری یا آندوسکوپی: این روشها با استفاده از فناوری لیزر یا آندوسکوپی به کاهش فشار بر روی عصبها کمک کرده و از بیماری درد را تسکین میدهند.
- عمل جراحی باز: در برخی موارد، جراحی باز برای از بین بردن فشار و کمک به بازگرداندن ساختمان و عملکرد طبیعی به منطقه مورد نیاز استفاده میشود.
بهترین روش درمانی دیسک کمر
هر فرد به دلیل میزان و نوع درد، فعالیتهای روزانه، و وضعیت کلی بدن، نیاز به بررسی دقیق و تشخیص درست توسط پزشک دارد. انتخاب بهترین روش درمانی بر اساس علایم و شرایط فرد و اثربخشی هر روش است.
در هر صورت، حفظ وزن مناسب، فعالیت بدنی منظم، و رعایت رژیم غذایی سالم میتواند به بهبود و پیشگیری از عود درد کمک کند. همچنین، مشاوره با پزشک برای شناخت و بهبود رفتارهای روزمره و شیوههای کاربردی در حین فعالیتهای روزانه نیز اهمیت دارد.
بله، اکثر فتقهای دیسک کمر به طور خودبخود بهبود مییابند. اغلب فتقهای کوچکتر ممکن است بدون نیاز به جراحی تحت درمانهای غیرجراحی بهبود یابند. اما، فتقهای بزرگتر یا پاره شده نیاز به مداخلات درمانی بیشتر مثل عمل جراحی دارند.
ورزش میتواند نقش مهمی در بهبود و تسکین علائم ناشی از فتق دیسک کمر داشته باشد. برخی فعالیتهای ورزشی، مانند یوگا، کشش، پیادهروی، دوچرخهسواری و شنا، میتوانند به تقویت عضلات و ایجاد ثبات در ستون فقرات کمک کنند.
درمان دیسک کمر نمیتواند به طور قطعی و کامل انجام شود. هرچند، با پیشرفتهای روزافزون در تکنولوژی پزشکی، درمانهای غیرجراحی و جراحی برای تسکین درد و بهبود علائم دیسک کمر ارائه میشوند.
درمانهای اولیه شامل استراحت، فیزیوتراپی و داروهای مسکن هستند. تزریقات موضعی استروئید هم در برخی موارد مورد استفاده قرار میگیرد. اما در موارد شدیدتر، مانند حالتهایی که بیمار به علائم عصبی مانند نقص حس یا حرکتی، کمردرد شدید و پیشرفتهتر را تجربه میکند، جراحی ممکن است لازم باشد.
به طور خاص در دوران بارداری، افزایش وزن و تغییرات هورمونی ممکن است باعث افزایش کمردرد و علائم مربوط به دیسک کمر شود. استفاده از تکنیکهای مانند یوگا و ورزشهایی که به تقویت عضلات و افزایش انعطاف پذیری کمر کمک میکنند، میتواند در کاهش علائم کمک کننده باشد.
همچنین، تغییرات بیومکانیکی در بدن در دوران بارداری، مانند افزایش قوس کمر به علت بزرگ شدن شکم، ممکن است فشار بیشتری بر روی عصبها و ریشههای عصبی وارد کند، که میتواند منجر به کمردرد و درد سیاتیک شود.
در هر صورت، درمان دیسک کمر باید بر اساس شدت و نوع علائم، نتایج تستها و تشخیص پزشک تعیین شود.
مواد عذایی مضر برای دیسک کمر
درست است که برخی مواد غذایی ممکن است برای کسانی که دچار دیسک کمر هستند مضر باشند. این مواد شامل گروههای مختلفی از غذاهاست که ممکن است منجر به التهاب، افزایش وزن یا شدت بیشتر درد کمر شوند.
- مواد پر قند و کربوهیدرات ساده: غذاهایی مانند برنج سفید، نان سفید، سیب زمینی و نوشابههای شیرینکننده میتوانند باعث افزایش وزن شوند. این مواد میتوانند فشار بیشتری را بر روی دیسک کمر ایجاد کنند و در نتیجه، درد را بدتر کنند.
- روغنهای گیاهی با اسیدهای چرب امگا ۶: استفاده بیش از حد از این روغنها میتواند نسبت اسیدهای چرب امگا ۶ به ۳ را بیشتر کند و این ممکن است باعث پاسخهای التهابی در بدن شود. بهتر است از روغنهای سالمتری مانند روغن زیتون استفاده کنید.
- غلات تصفیه شده و بدون سبوس: نان سفید، پیتزا و غلات تصفیه شده ممکن است منجر به افزایش سریع قند خون شوند و باعث التهاب شوند.
- محصولات لبنی: مصرف محصولات لبنی میتواند در برخی افراد منجر به التهاب و بروز درد شود.
- گوشت قرمز: گوشت قرمز ممکن است در برخی افراد باعث التهاب شود و باعث بدتر شدن درد کمر شود.
- غذاهای حاوی مواد نگهدارنده: غذاهای حاوی مواد شیمیایی و نگهدارنده ممکن است باعث واکنش التهابی در بدن شوند.
بهتر است هر فرد بر اساس واکنش بدن خودش و توصیههای پزشک خود، تغییراتی را در رژیم غذاییاش ایجاد کند. استفاده از روش تجربی و تستهای غذایی ممکن است به شناخت بهتری از غذاهایی که برای هر فرد مناسب یا مضر هستند، کمک کند.
این مواد و غذاهایی که برای دیسک کمر مفید هستند، واقعاً میتوانند در بهبود سلامتی ستون فقرات و مشکلات مرتبط با آن کمک کنند. از طریق مصرف مواد غذایی مناسب، احتمالاً میتوانید بهبود قابل توجهی در وضعیت خود ایجاد کنید. آیا به دنبال مشاوره یا راهنمایی دقیقتر در ارتباط با این مواد یا تغذیه مرتبط با دیسک کمر هستید؟